Thực hành sử dụng thuốc không an toàn và lỗi do sử dụng thuốc gây tác hại cho hàng triệu người bệnh và tiêu tốn chi phí hàng tỷ USD mỗi năm. ẢNH: PV
Nỗi e dè không chỉ ở một cơ sở y tế nào
Tại Hội thảo triển khai, xây dựng hướng dẫn về an toàn người bệnh và phòng ngừa sự cố y khoa do Cục Quản lý Khám chữa bệnh (Bộ Y tế) tổ chức tháng 9/2019 tại TPHCM, ông Nguyễn Thành Luân, Bệnh viện ĐH Y Dược TPHCM cho rằng, một trong những rào cản lớn nhất dẫn đến việc ít báo cáo sự cố y khoa tại bệnh viện hiện nay xuất phát từ sự sợ hãi, e ngại bị trừng phạt.
Dựa trên phân tích, bệnh viện này nhận thấy có khoảng 70% sự cố đến từ lỗi hệ thống, 30% còn lại do lỗi cá nhân. Bệnh viện ĐH Y Dược TPHCM có quy định việc phản hồi sự cố đa dạng, nhưng không vì mục đích nêu đích danh cá nhân sai phạm, đồng thời hạn chế vấn đề xử phạt mà dựa trên tinh thần khuyến khích nhân viên báo cáo.
Khó khăn trong việc báo cáo sự cố y khoa cũng được đại diện Bệnh viện Trưng Vương, TPHCM đồng tình. Giám đốc bệnh viện này, ông Lê Thanh Chiến cho rằng, hiện nay Việt Nam ít có bệnh viện thực hiện các khảo sát, nghiên cứu, báo cáo các tình huống gây sự cố y khoa. Một trong những vấn đề khiến nhân viên y tế né báo cáo sự cố y khoa vì thiếu kinh nghiệm, thiếu đào tạo, huấn luyện; thậm chí do khối lượng công việc lớn, tình trạng căng thẳng, thiếu giao tiếp và thiếu kiến thức y khoa dẫn đến xảy ra sự cố y khoa.
Bên cạnh đó, văn hóa buộc tội, nỗi sợ bị trừng phạt do sai sót y khoa cũng là một trong những rào cản lớn hạn chế báo cáo các sự cố y khoa ở nhân viên. Ở TPHCM, Bệnh viện Trưng Vương có lẽ là đơn vị đầu tiên dám công bố sự cố y khoa của đơn vị mình cho nhân viên lẫn đồng nghiệp ở các bệnh viện khác học hỏi. Báo cáo khảo sát về thực trạng sự cố y khoa của nhóm bác sĩ Bệnh viện Trưng Vương cho thấy, từ tháng 1/2018 đến tháng 5/2018, tại bệnh viện xảy ra tổng cộng 331 sự cố được báo cáo trên 65.000 lượt người bệnh. Các sự cố y khoa được ghi nhận phần lớn xảy ra vào ban đêm, có liên quan đến cấp cứu người bệnh.
Hướng đến sự an toàn, hài lòng cho người bệnh
Đánh giá cao sự "dũng cảm" dám nói lên sai sót của Bệnh viện Trưng Vương, PGS.TS Nguyễn Văn Tập - Trưởng phòng Đảm bảo chất lượng, Trường ĐH Y Dược TPHCM cho rằng, việc công khai công bố sự cố y khoa sẽ giúp bệnh viện nhận diện đúng nguyên nhân gốc để rút ra bài học đắt giá, từ đó có các giải pháp khắc phục kịp thời nhằm phục vụ người bệnh tốt hơn.
Ông Nguyễn Thành Luân cho hay, tại Bệnh viện ĐH Y Dược TPHCM của ông, mỗi sự cố được cá nhân báo cáo lên sẽ được thưởng 100.000 đồng, 500.000 đồng cho tập thể có nhiều báo cáo sự cố trong tháng.
Ở Bệnh viện Việt Nam – Thuỵ Điển Uông Bí (Bệnh viện thuộc Bộ Y tế đặt tại Quảng Ninh), TS Trần Viết Tiệp, Giám đốc bệnh viện cho hay, luôn khuyến khích các khoa, phòng, trung tâm và mỗi cán bộ công khai, minh bạch các sự cố y khoa. "Việc công khai đó không phải để phạt, xử lý cán bộ sai sót, mà để phòng ngừa, không lặp lại", TS Tiệp nói. Được biết, mặc dù đã có hơn 1.000 sự cố y khoa được báo cáo, nhưng hàng chục đơn vị vẫn được khen thưởng, hàng trăm nhân viên không bị giảm thưởng vì kịp thời báo cáo sự cố.
Để đảm bảo an toàn cho người bệnh, các nhà quản lý y tế khẳng định nguyên tắc hàng đầu của thực hành y khoa là "điều đầu tiên không gây tổn hại cho người bệnh". An toàn người bệnh liên quan tới tất cả cán bộ y tế, người quản lý các cơ sở khám chữa bệnh và mọi người bệnh. Các nội dung của an toàn người bệnh liên quan nhiều đến các sự cố y khoa như: Sự cố y khoa do phẫu thuật, thủ thuật; sự cố do môi trường; sự cố liên quan đến chăm sóc; sự cố liên quan đến quản lý người bệnh; sự cố liên quan đến thuốc và thiết bị; sự cố liên quan tới tội phạm… Do vậy, việc xây dựng các quy trình kỹ thuật, các quy trình an toàn người bệnh, an toàn phẫu thuật, thủ thuật, kiểm soát nhiễm khuẩn… và thực hiện nghiêm túc các quy trình kỹ thuật là rất quan trọng. Trên thực tế, điều đó đã được chứng minh qua công tác kiểm tra, giám sát và các sự cố y khoa do lỗi chủ quan của con người càng ít đi qua các năm.
PGS.TS Lương Ngọc Khuê - Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh (Bộ Y tế) khẳng định, 5 năm gần đây, Bộ Y tế đã thay đổi quan điểm phục vụ, đổi mới từ cách nghĩ, cách làm, cách kiểm tra. Ngành Y tế đã thay đổi từ tư duy "ban ơn" thành tư duy người cung cấp dịch vụ phục vụ tốt cho người bệnh. Lấy người bệnh làm trung tâm, hướng đến an toàn cho người bệnh, hài lòng cho người bệnh.
Để thực hiện việc này, Bộ Y tế ban hành bộ 83 tiêu chí đảm bảo an toàn người bệnh, ban hành các thông tư, chỉ thị yêu cầu các bệnh viện, cơ sở y tế thực hiện đảm bảo an toàn cho người bệnh. Theo ông Khuê, trước đây khi xảy ra sự cố, các cá nhân, cơ sở y tế vẫn giấu. Đến nay, việc báo cáo sự cố y khoa đã chủ động hơn để kịp thời tìm ra những nguy cơ để phòng ngừa. Khi có sự cố, cần phải thẳng thắn nhìn nhận vào sự thật để sửa sai mới có thể cải thiện chất lượng khám chữa bệnh tốt hơn.
Cảnh báo của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) mới nhất năm 2019 cho thấy, sự cố y khoa do chăm sóc không an toàn có thể là 1 trong 10 nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và tàn phế trên phạm vi toàn cầu. Ngoài ra, cứ 10 người bệnh thì có 1 người bị sự cố trong khi được chăm sóc; Tần suất, sự cố y khoa trong chăm sóc sức khoẻ ban đầu và chăm sóc ngoại trú là 4/10; chẩn đoán không chính xác hoặc chậm trễ là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây nguy hiểm cho người bệnh và ảnh hưởng đến hàng triệu người…
Mai Thùy
0 nhận xét:
Đăng nhận xét